කොරියාවේ ජනප්‍රිය ෂිම්චුන් නාටකය

 මේ කතාව පළවෙලා තිබුණේ 1950 ගණන්වල "රසවාහිනී" කියලා සඟරාවක. පින්තූර වර්ණයොදලා ප්‍රතිනිර්මාණය කළා.

 

 

 

චීන බුදුපිළිම කලාව

 මේ පින්තූර ටික ගොඩාක් කාලෙකට කලින් සති අන්ත පත්තරේකින් ගත්තේ. විස්තරනම් නෑ.  Ai තාක්ෂණයෙන් නැවත ප්‍රතිනිර්මාණය කළා.

බීජ බැංකුවක් Seed bank එංගලන්තයෙන් පාඩමක්

බීජ බැංකු එහෙම නැත්තං Seed bank

ගෙවතු වගා ක්‍රම දිරිමත් කිරීම සඳහා ස්වේච්ඡාවෙන්ම Guildford නගරයේ වැසියන් විසින් පවත්වාගෙන යන්න ලබන මෙම ක්‍රම අපගේ රටවලටත් කරන්න පුළුවන් නං ඉතාම වටින දෙයක්. මේක බොහොම සරලයි. ඔබේ වත්තේ ඔබ ගාව   වගා කරලා අතිරික්තයක් වශයෙන් තිබෙන ඇට පැකට් මෙතනින් තියෙනවා. මේ ක්‍රමය යටතේ වියදමකින් තොරව, ඒ වගේම අවශ්‍ය කෙනෙක් තමුන්ට අවශ්‍ය දෙය අරගෙන තමන්ගෙ වත්තෙ වගාවක් කරගන්න පුළුවන්.  

මේ වගේ දේවල් ලට ඉතාමත් ලොකු පිරිවැයක් යන්නෙ නෑ. 

කුඩා පරිමාණයෙන් වුණත් තමන්ගෙන් ගම හා නගරය  ප්‍රජා ස්ථාන අදාල කරගෙන සමාජය දායකත්වය කර මේ වගේ කරන්න පුළුවන්  

මේකෙන් ලැබෙන සහයෝගය ඉමහත්.මම එංගලන්තෙ හිටියෙ කාලේ දැකගන්න තිබුණ දෙයක් තමා මේ රටවල් වල ඉතාමත් පොඩි දේ ගැන වුණත් හිතනවා වගේම තව කෙනෙක් ගැන හිතනවා.

හැබැයි ඉතින් මෙහෙම කරන්න පුරවැසියන්ගේ ආකල්පවල දියුණුවක්වුනත් තියෙන්න ඕනෙ . හොරෙන් ඔක්කොම අරන් විකුණලා කීයක් හරි හොයන්න ගියොත්, ඕනෙ වෙනකෙනෙක්ට වුනත් නැතිව යනවා. ඒ වගේ දේවල් අනුමත කරන්න බෑ .

කාන්දුවෙන වෙන වතුර බටයක් එංගලන්තයේදී හදන විදිහ

අප ගොඩක් වෙලාට දැකලා තියෙනවා ලංකාවේ පාරේ තියෙන වතුර බටයක් කැඩුණොත්  වළවල් හාරල, මනුස්සයට හරියට යන්නත් බෑනේ. ඉතාම අනාරක්ෂිත විදිහට තමයි මේවා කරන්නේ. අපි UK ඉඳලා හිටියෙ කාලේ අපේ ගෙදර ඉස්සරහ වතුර බටයක් කැඩිලා.

මේ රටේ මිනිස්සු ඒක හදපු විදියට ඉතින් මහ ලොකු දේවල් නෙමේ. බලන්න පිළිවෙල සහ මිනිසුන්ගේ පදිකයන්ගේ ආරක්ෂිතභාවය ගැන සලකන විදිය. මේ රටේ ගොඩක් වෙලාවට රෝද පුටු වලින් ගමන් කරන විශාල පිරිසක් ඉන්නවා. එතකොට සමහර වෙලාවට විද්‍යුත් ස්කූටර වලින් යනකොට අන්තිම මොහොත දැනගත්තොත් පාර වහල කියලා ඔවුන් ඉතාම අසීරුතාවකට පත්වෙනවා. ඒ වගේම  පොඩි ළමයෙක්, වයස කෙනෙක් එකට වැටිලා අනතුර කරගන්න පුලුවන්. ඒ සම්බන්ධව දැනුවත් කිරීමේ පුවරු සවි කරනවා එතකොට කලින්ම දන්නවා මේ පාරේ බාධාවක් තියෙනවා කියලා.

මේ රටවල repair එකට කලින්ම ජල සමාගම් වලින් හරියටම දිනවකවානු එක්කම ලියුමක් එවනවා. 

මට මතකයි අපේ ගෙදර ඉස්සරහ පාර වළක් හාරලා තිබ්බා මනුස්සයා බහින්න තරං ලොකු වලක් ඇය මේක ජලාපවාහන මණ්ඩලය ට හතර පස් වතාවක් දැනුම් දීලා වත් මේක හදන්න තරම් උවමනාවක් කරේ නැහැ ඉතාමත්ම කණගාටුදායක තත්ත්වයක් හදිස්සියකට වාහනය කරගන්න බෑ. ඒ වගේම පාරේ යන පොඩි ළමයෙක් වුණත් අනතුරක්ට පත්වෙන්න පුලුවන්.  අවාසනාවට ලංකාවේ එකේ ඡායාරූප කිසිවක් නැහැ. මම ලංකාවට අමුතු දෙයක් නෙවෙයි ඉතින් අපි හිතනවා නං ඡන්දෙ c25 මාරු කරලා විතරක් මේ රට හදන්න පුළුවන් කියලා ඒක අමාරුයි අපේ ආකල්ප වෙනස් වෙන්න ඕන. මේවට මහා වියදමක් යන දෙයක් නෑ. පොඩි දෙයක් තමා. නමුත් එයින් වෙන බලපෑම විශාලයිතව කෙනෙක්ගෙ ආරක්ෂාව ගැන හිතන ,තවත් පුරවැසියෙක් ට ගරු කරන, තව කෙනෙක්ට කරදරයක් නොවෙන විදිහට හිතන සමාජයක් බිහිවෙනදාට අපේ රටත් දියුණු වෙයි .  

 

 

 

 

ඔබේ ගම නගරය ගැනත් මේවගේ ඉතිහාස පොත් ලියමුද?

Guildford කියන්නේ සරල ඉංග්‍රීසි නගරයක් පමණක් නොවේ — එය සියලු යුගවල මනුෂ්‍ය ඉතිහාසයේ ජීවිතමය සංග්‍රහයක් ලෙස දිගහැරෙන ස්ථානයකි, Saxon ගම්මාන වලින් අදියරෙන් අද නගර ජීවිතය දක්වා. මධ්‍යම යුගයේ ආරම්භක කාලවල සිට, ආර්ථික වෙනස්කම් සහ කාර්මික වර්ධනය හරහා, Guildford එංගලන්තයේ විකසිත කථාවෙහි සුළු ආවරණයක් ලෙස පවතියි.

 

Guildford හි පසුබැසීම පිළිබඳ පොත්, දිනයන් සහ සිදුවීම් පමණක් නැවත කියා නොදෙයි; එය නගරයේ ජනතාවගේ දෛනික කතා, කර්මාන්ත ආර්ථිකය, වාස්තු විද්‍යාත්මක මුහුණේ වෙනස්වීම්, සහ නගරයේ තාක්ෂණික සහ සංස්කෘතික උරුමය සජීවීව පෙන්නුම් කරයි. මේ පිටු හරහා, පාඨකයා විශිෂ්ටත්වය සහ සරලත්වය දෙකම අත්විඳිමින්, Guildford හි ප්‍රදේශීය කථාව කෙසේ ජාතික ඉතිහාසයට සම්බන්ධ වනවාද කියා සොයා ගනී.

ශ්‍රී ලංකාවේ නගරයක ඉතිහාසය ගැන දැනගැනීමට ඔබ කැමති නම්, ඔබට වහාම අභියෝගයක් පෙනේවි: අපේ සම්පන්න උරුමයට පවා, ප්‍රදේශීය ඉතිහාස පිළිබඳ පොත් ඉතා අඩුය. 

උසස් පාසල් සහ විශ්වවිද්‍යාල ඉතිහාස ශිෂ්‍යයන්ට දත්ත එකතු කිරීමට, ඡායාරූප ශිෂ්‍යයන්ට නගරය දෘශ්‍යමය ලෙස ලේඛනය කිරීමට, ඉන්පසු ඒ සියලු උත්සාහ එකට ගෙන ගොඩනැගී, අලංකාරව දර්ශනමය පොත් නිර්මාණය කරන්නේ නම් සිතා බලන්න. එය ජනතාවට අතිශය වටිනා දැනුමක් ලබාදෙයි, ඉගෙනගන්නා ශිෂ්‍යයන්ට අතිරේක ආදායමක් ද ලබාදිය හැක.

ඇයි මෙවැනි වැඩසටහනක් ශ්‍රී ලංකාවේ ක්‍රියාත්මක නොකරන්නේ? අපේ උරුමය සුරැකුමට, ලබන පරපුරට අධ්‍යාපනය ලබාදීමට, මෙය ප්‍රායෝගික, නිර්මාණාත්මක මාර්ගයක් වේ.

 

---

 

Guildford isn’t just a picturesque English town — it’s a living archive of centuries of human history, unfolding from Saxon villages to modern civic life. From its earliest roots in the early medieval period, through eras of kings and castles, economic change and industrial growth, Guildford stands as a microcosm of England’s evolving story.

Books on Guildford’s past don’t just recount dates and events; they bring to life the everyday stories of its inhabitants, the rise and fall of its industries, the changing face of its architecture, and the deep heritage that continues to shape the town to this day. Through these pages, readers immerse themselves in both the grandeur and the humble — discovering how Guildford’s local saga connects to broader national history.

If you love history, heritage, or just stories that root you in a place — exploring Guildford’s story through these history books is more than reading: it’s stepping into a living, breathing chronicle of time.

If you want to learn about the history of a Sri Lankan town, you’ll quickly notice a challenge: despite our rich heritage, books on local histories are surprisingly scarce. Imagine if we engaged high school and university history students to collect archival data, and photography students to document the town visually, then combined their efforts to create well‑researched, beautifully illustrated books. Not only would this provide an invaluable source of knowledge for the public, but it could also generate a small income for the students involved.

Why not implement such a program in Sri Lanka? It’s a practical, creative way to preserve our heritage, educate the next generation, and celebrate the stories of our towns — while empowering students along the way.

 

සුළු වෙනසක්, විශාල බලපෑමක්: වැඩිහිටි ජනතාවට ආරක්ෂිත සහාය

 

වැඩිහිටි කෙනෙක් වාරු නැතිව ඇද වැටුනොත් උකුල් හන්දි බිදී එක්තැන් වෙන අවස්ථා අපි ඕනේ තරම් දැක තිබෙනවා. එය කොයි මොහොතක වෙනවාදැයි අපිට කියන්න බෑ.

මම ඉන්දුනීසියාවේ ගුවන් තොටුපළේ නානකාමරවල ඇති සහාය දෙන handrail දැක්කා. සුළු වෙනසක් වුවත්, එහි බලපෑම විශාලයි—වයසකළ අයට නානකාමරය තනිව, ආරක්ෂිතව භාවිතා කිරීමට හැකිවන ආකාරයට සහාය දෙන handrail. මේ කාර්යක්ෂම, නිර්මාණාත්මක සිතුවිල්ලක් වන්නේ කුමක්ද!

ශ්‍රී ලංකාවේද මෙවැනි දේක අපි කරන්න පුළුවන්ද? මෙම ආකාරයේ සරල නිර්මාණාත්මක අදහස් අපගේ වැඩිහිටි ජනතාවට පහසුකම සහ ගෞරවය සපයමින් විශාල වෙනසක් ගෙන එයි.

I noticed these supportive handrails in the toilets at an airport in Indonesia. A small change, yet the impact is tremendous—handrails that allow elderly people to use the restroom safely and independently. What a brilliant example of thoughtful, creative design!

Could we implement something like this in Sri Lanka? Simple, low-cost ideas like this can make a big difference in accessibility and dignity for our elderly population.

 

Re-skilled සමාජයට බරක් වෙනවා වෙනුවට ලංකාවේ කලහැකි යමක්

සමාජයට බරක් වීම වෙනුවට, ReSkilled වැනි වැඩසටහන් මඟින් පුද්ගලයන්ට තම ශක්තිය, හැකියාව සහ කුසලතා නැවත සමාජයට ප්‍රයෝජනවත් අයුරින් යොදාගැනීමට හැකියාව ලැබේ. රැකියාවක් නැති අය, සමාජයට වටිනාදායකයක් වීමත් එකම මඟ! 🇱🇰✨

ReSkilled සරල වඩුවැඩ ඉගැන්වීමක් පමණක් නොවෙයි—දිනෙන් දින අක්‍රියව සිටි, රැකියාවකින් දුරස්වී සමාජයට බරක් ලෙස හැඟෙන තත්ත්වයෙන්, පුද්ගලයන්ට තම ශක්තිය, කුසලතා, හා මූලික ආත්මගෞරවය නැවත සමාජය වෙනුවෙන් ප්‍රයෝජනවත් අයුරින් යොදවන්නට පෙරළියක් සපයයි.

ඔවුන්ගේ සහයෝගී වැඩමුළුව තුළ, සහභාගීන්ට වෘත්තීය කුසලතා ලබාගැනීමට, විශ්වාසය නැවත අලුත් කරගැනීමට, සහ අර්ථවත් රැකියා මාර්ගයකට මාරු වීමට අවස්ථා සොයාගත හැක. 

මෙවැනි වැඩසටහන් අපට ශ්‍රී ලංකාවෙත් අතිශය අවශ්‍යයි. රැකියාව නැති අය අක්‍රියව සිටීම වෙනුවට, ඔවුන්ගේ ශක්තිය, බලය, කාලය, සහ හැකියාව යළිත් සමාජය සඳහා ප්‍රයෝජනවත් ක්‍රියාවලියකට හැරවීමට මෙවැනි වැඩසටහන් වටිනා වේ. 

මම මෙය එංගලන්තයේ දැක්කා. එසේනම්, මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතාකරුවන්, රැකියාව නැති වැඩිහිටි පුරවැසියන්, හමුදා සේවයෙන් හෝ සිරගෙදරින් පිටවීමට සූදානම් අය වැනි පුද්ගලයන් සඳහා මෙවැනි වැඩසටහන් ශ්‍රී ලංකාවේ අපි භාවිතා කළ නොහැකිද? 

 

 

බුදුගුණපැන් ප්‍රතිකාරය සහ බලගතු සීවලි දැහැන

 බුදුගුණපැන් ප්‍රතිකාරය සහ උදේ සවස භාවිතාකළයුතු බලගතු සීවලි දැහැන. අත් පත්‍රිකාවකින් උපුටා ගන්න්න ලද්දකි. කතෘ නොදනී. 

කාන්තාර බිම්වල නගර ගොඩනැගූ පුරාණ පර්සියානු බුද්ධිමත්වය

 නවීන ඉංජිනේරු විද්‍යාවට පෙර, පුරාණ ඉරාන ජනතාව වියළි භූමිය තුළ තිරසාර නගර ගොඩනැගීමේ කලා විශාරදයෝ විය. භූගත ජල පද්ධති, සුළඟ අල්ලා ගන්නා වාස්තු විධි සහ පරිසරයට ගැලපෙන සැලසුම් ඔවුන්ගේ මූලික මෙවලම් විය. ඉතිහාසයේ වියළි වැලි මැදට ගමන් කරමින්, පාරිසරික අභියෝග ශක්තියක් බවට පරිවර්තනය කළ ඔවුන්ගේ ක්‍රමවේද සොයා බලමු

HistorybyMae YouTube නාලිකාවෙන් ලබාගත් මෙම ක්‍රම 6 ක් ඔවුන්ගේ බුද්ධිමත්වය සහ පරිසරය සමඟ ජීවිතය ගොඩනැගූ ආකාරය පෙන්වයි:

🏗️ පුරාණ පර්සියානු නගර සැලසුම් ක්‍රම 6ක්:

1. වීදි වලට සෙවණ ලැබීමට උස බිත්ති   Tall walls to provide shade in the streets උණුසුම අඩු කිරීම. 
2. නිවෙස් වාතාශ්‍රය සඳහා සුළඟ අල්ලා ගන්නා ගොඩනැගිලි (Windcatchers) Windcatchers to ventilate houses
   ස්වභාවික වාතාශ්‍රය ලබාදීමෙන් නිවෙස් තුළ සීතලතාවය පවත්වා ගැනීම.
3. අභ්‍යන්තර උයන සහ පොකුණ    Inner yard with a poor for shade and cooling
   සෙවණ සහ සීතලතාවය සඳහා නිවෙස් මැද පොකුණු සහ උයන.
4. කඳු ජලය භූගතව නගරයට ගෙන ඒම (Qanat) Mountain water that is channeled underground (Qanat)
   භූගත ජල නාලිකා ඔස්සේ ජලය නගරයට ගෙන ඒම.
5. භූගත හිම ගබඩා (Yakhchal) Underground refrigerators to produce and store ice (Yakhchal) Ice නිපදවීම සහ ගබඩා කිරීම සඳහා භූගත ශීතකරණ.
6. ඇතුළත ආලෝකය පාලනය සඳහා වර්ණවත් වීදුරු ජනෙල්    Stained glass windows to control indoors sunlight
   දවස් ආලෝකය පාලනය කරමින් උණුසුම අඩු කිරීම සහ අලංකාරත්වය වැඩි කිරීම.

1.    ඇයි අපේ වියලි කලාපයේ මේ තාක්ෂණයන් භාවිතා කළ නොහැකි??

2.     

3

4.     

5.     

6.   

 

අවසන් සුබ පැතීමට අරුතක් ඇත: කරුණාවන්ත පසුවීමේ පාඩමක් The Last Goodbye Matters: A Lesson in Compassionate Continuity 😊

ශ්‍රී ලංකාවේ රජයේ රෝහල්වල යථාර්ථය බොහෝ විට කටුකය. අධික රෝගීන්, එකම ඇඳ දෙදෙනෙක් බෙදා ගැනීම, සමහර විට රෝගීන් බිමට විවේක ගැනීම – මේ සියල්ල අතර මම දුටුවේ ගෞරවයෙන් පිරුණු සේවාවක අගනා උදාහරණයක් ය.

මගේ ඉන්ටර්න් කාලයේ අධ්‍යක්ෂවරයා හා පළමු පශ්චාත් උපාධි පුහුණුකරු වූ ගර්භනී හා නාරී රෝග විශේෂඥ වෛද්‍ය සිසිර රණරජ FRCOG, දැන් විශ්‍රාම ගිය වෛද්‍යවරයෙකි. නමුත් ඔහු මට කිසිදින අමතක නොවන පාඩමක් ඉගැන්වීය. ඔහු පුද්ගලිකව සෑම රෝගියෙකුම බැලූවේය—ප්‍රසූතිකාගාරයේ සිට සියලුම ගර්භණී, ප්‍රසූතියෙන් පසු, නාරිවේද වාට්ටුවල රෝගීන් සොයා ගියේය. ඔහු ඔවුන් හා කතා කළා, ප්‍රශ්න කළා, ඔවුන්ගේ සටහන් සහ ඖෂධ පත්‍ර සමාලෝචනය කළා.
එක් දිනක ඔහු මට කිව්වෙයි:

“යාපා, අපේ පද්ධතියේ සමහර ජේෂ්ඨ වෛද්‍යවරුන් පසු ප්‍රසූතිවාට්ටු රෝගීන්ට සාපේක්ශව අඩු අවධානයක් දෙනවා, දුෂ්කර කොටස අවසන් බව සිතා. නමුත් එසේ නොකළ යුතු හේතු දෙකක් ඇත.”

1️⃣ පැමිණීමෙන් නායකත්වය: VOG යාම නවත්තන විට, middle grade වෛද්‍යවරුන්ත් එය නවත්වති. පසුව junior වෛද්‍යවරුන්, හෙදියන්, midwives—මෙය එකදිගට පහලට යන්නක්. (Ripple effect) අතිශය හානිකරය.

2️⃣ කරුණාවන්ත අවසානයක්: මේ මව්වරුන් සමහරවිට අවුරුදුගාණක් මදසරු කාලයේ දුක් විද අපෙන් බෙහෙත් අරන්, ගර්භණීවී අද ගෙදර යනවා වෙන්න පුලුවන්. සමහර වෙලාවට හදන අන්තිම බබා හදලා අයෙම අපිගාවට එන්නෙ නෑ වෙන්නත් පුලුවන්.  මේ ඔවුන් අපට දැක්ක අවසන් වතාව විය හැක. සමහරුන් පුද්ගලික සේවාවෙන් පැමිණ ඇත්තේ ප්‍රසවය සඳහා පමණි. ඔවුන්ට ගෞරවයෙන් සමුදීමක් ඕනෑ.

මෙය වෛද්‍ය කාර්ය භාරයක් පමණක් නොවීය—එය සෑම රෝගියෙකුටම ගෞරවය, සාධාරණත්වය සහ මනුෂ්‍යත්වය සමඟ ප්‍රතිකාර ලබාදීම පිළිබඳව වූ පාඩමක් විය.

ස්තුතියි ගුරුතුමණි, සත්‍ය නායකත්වය යනු දැනුමක් පමණක් නොව, කරුණාවක් සහ රෝගියාගේ ගමනේ සෑම පරිච්ඡේදයකටම ගෞරව දැක්වීමක් බවයි.

In Sri Lankan government hospitals, the reality is often far from ideal—overcrowded wards, shared beds, and sometimes, patients resting on the floor. Yet amidst these challenges, I witnessed a profound example of dignity in care.
Dr. Sisira Ranaraja FRCOG, my internship supervisor and first postgraduate trainer, now a retired obstetrician and gynaecologist, taught me something I’ll never forget. He personally visited every patient—from the labour room to antenatal, postnatal, and gynaecology wards. He spoke with them, asked questions, reviewed their notes and drug charts. One day, he told me:

“Yapa, in our setup, some seniors skip postnatal rounds thinking the hard part is over. But there are two reasons why we must not.”
1. Leadership by presence: When consultants stop visiting, middle-grade doctors follow suit. Then juniors, nurses, and midwives. The ripple effect is dangerous.
2. Closure with compassion: These mothers may have journeyed with us from subfertility to conception, delivery, and family completion. This might be the last time they see us. Some came from private care just for delivery. We owe them a proper goodbye.

This wasn’t just about clinical duty—it was about treating every patient with fairness and respect, regardless of where they came from.

Thank you, Sir, for showing me that true leadership is not just about expertise, but about presence, empathy, and honoring every chapter of a patient’s journey.